Frimen je jedan od najcenjenijih glumaca svih vremena koji je možda započeo svoju filmsku karijeru nešto kasnije, ali kad je konačno počeo da snima filmove napravio je veliki proboj i ljudi su primetili njegove dosledne i kontrolisane izraze lica koje su svojstvene samo nekolicini glumaca. Sjajan je i narator, a oprobao se i u poslu producenta i reditelja. Dobitnik je brojnih nagrada od kojih je najznačajniji “Oskar” kojeg je dobio u kategorii najbolji sporedni glumac 2004-te godine za svoju ulogu u filmu “Devojka od million dolara”.
Datum rođenja, porodica i rani period života
Morgan Frimen (engl. Morgan Freeman) je rođen 1-og juna 1937-e godine u Memfisu, Tenesi. Otac mu je bio Morgan Portfild Frimen Stariji, a majka Mejm Ende. Njegovu porodicu pored njega i roditelja činili su još troje braće i sestara. Svoje detinjstvo probeo je često seleći se zbog poslovnih obaveza koje su imali roditelji pa tako nije sticao dosta pravih prijatelja. Između ostalog živeo je u Misisipiju, Grinvudu, Geriju, Čikagu i Indijani. Još dok je išao u osnovnu školu kod Frimena se razvila želja za glumačkim pozivom i tada se prvi put oprobao u glumi glumeći u školskoj predstavi. Iako se video da ima talenta u tim godinama njega su zanimale i druge oblasti, tako da u tim godinama se nije odlučio za glumu kao svoj životni poziv.
Kada je 1955-te godine dobio je stipendium prestižnog dramskog Univerziteta u Džeksonu, koju je na kraju ipak odbio jer je odabrao da radi u američkom vojnom vazduhoplovstvu. Krajem pedesetih glumačka karijera se nije činila kao nešto profitabilno za Morgana pa tako on se seli u Los Anđeles, gde je dobio posao zapisničara na jednom koledžu. Polako počinjeo je se angažuje na više različitih poslova pokušavajući da u nekom ispliva i izgradi karijeru.
Najpoznatiji filmovi i uloge Morgana Frimena
Kako nije mogao da se pronađe ni u jednom više od petnaest godina Morgan je sasvim slučajno dobio ulogu u filmu “Who says I can’t ride a rainbow?” 1971-ve godine koja je označila početak njegove glumačke karijere. Iako se još od srednje škole nije bavio glumom veoma lako mu je bilo da se snađe u bilo kojoj ulozi. Njegov glas je imao poseban i veoma specifičan ton i delovao je veoma smireno pa je tako pogodan bio i da bude pripovedač, odnosno da glumi u filmovima i crtaćima gde mu nije da kamera snima njega već samo njegov glas. Veoma brzo je postao poznat publici Sjejdinjenih Američkih Država glumeći u popularnim sapunicama “Električna kompanija” i “Drugi svet”. Tada je zapostavio filmove kako bi mogao da se što bolje snađe u pomenutim serijama. Početkom osamdesetih godina polako Morgan se vraća na filmsko platno glumeći sporedne uloge, ali veoma brzo domogao se i glavnih uloga. Jedna takva bila je filmska adaptacija “Vozeći gospođiću Dejzi” koja je bila nominovana za čak devet “Oskara”, a nominaciju za glavnu mušku ulogu dobio je Frimen.
U njoj simpatični tamnoputi glumac tumačio je lik vozača Houka. Iz osamdesetih bitno se još izdvajau i film “Profesori” u kojem je tumačio lik Al Luisa, ali i sjajna drama pod nazivom “Slava” gde je tumačio glavnu ulogu zajedno sa Metju Broderikom i Denzelom Vašingtonom. u filmu “Street smart” tumačio je sporednu ulogu Fast Blaka koja mu je donela i prvu nominaciju za prestižnu nagradu “Oskara”. Devedesetih godina nastavlja sa serijom dobrih filmova, a prvi u nizu bio je “Robin Hud: Princ lopova” iz 1991-ve godine u kojem je tumačio lik Azima. Sledeće godine izlazi vestern u režiji Klint Istvuda u kojem je Frimen imao veoma zapaženi nastup. 1994-te godine dobio je priliku da sarađuje na jednom izuzetnom filmskom projektu. Radi se o kultnom filmu “Begstvo iz Šošenka” u kojem je dobio glavnu ulogu zajedno sa Tim Robinsom, a tumačio je lik zatvorenika koji želi da se iskupi za sve loše što je uradio tokom svog života. Film je nominovan za čak sedam “Oskara”, uključujući i onaj za najbolju mušku ulogu, gde je nominovan bio Friman.
Film je doživeo ogroman kritički i komercijalni uspeh i sada jasno je bilo da je Frimen jedan od istaknutijih glumaca svetske kinematografije. Nakon fenomenalnog nastupa koji su zapazili svi kritičari njemu je bilo još lakše da dobija uloge, a pogodovala mu je i činjenica da je jedan od retkih crnaca koji je imao izrazito miran ton glas i karakteristične crte lica koje su ga izdvajale iz mase ovih glumaca. Naredne godine izlaze čak dva filma u kojima je imao zapažen nastup – triler “Sedam” u kojem je imao priliku da sarađuje sa Bred Pitom, Gvinet Paltrou i Kevinom Spejsijem, a koji je imao veliki komercijalni uspeh i film “Smrtonosni virus” u kojem je ponovo igrao naslovnu ulogu zajedno sa Rene Ruso i Dastinom Hofmanom. Poslednji film koji je snimio pre otvaranja sopstvenog studija bio je “Lančana reakcija” u kojem je dobio ulogu Pola Šenona. Zatim 1997-e godine on dolazi na ideju zajedno sa Lori Mekkrej da osnuju njihovu filmsku produkcijsku kompaniju kojoj su dali ime “Revelations Entertaiment”. Do kraja devedestih imali smo prilike da ga gledamo u ulozi doktora Aleksa Korsa u američkom trileru “Poljubi devojku”, kao i u ulozi predsednika Tom Beka u filmu “Duboki udar”.
Početak novog milenijuma i prvi “Oskar”
U nov milenijum Morgan je ušao radeći punom parom pa tako 2000-te izlaze dva filma u kojima se pojavljuje ovaj sjajni glumac – “Bolničarka Beti” i triler Stivena Hopkinsa “Pod sumnjom”. 2002-ge godine zapažena je bila njegova uloga Čarli Grajmsa u ameičkom trileru “Zločin u visokim krugovima”, a 2004-te izlazi film “Devojka od million dolara” još jednan film u kojem je Morgan imao priliku da sarađuje sa fenomenalnim Klint Istvudom. Film je doživeo neverovatan uspeh i osvojio čak četiri “Oskara” uključujući i onaj za najbolji film, a Morgan je posle tri nominacije osvojio i svog prvog “Oskara” u kategoriji najbolja muška sporedna uloga. Konačno ovaj neprikosloveni glumac dobio je i najveće priznanje za svoj glumački talenat. Sledeće godine proslavio se kao pripovedeč u filmovima “Rat svetova i “Marš pingvina”. 2005-e godine glumio je sporednu ulogu u filmu o superheroju Betmenu gde je glavna uloga poverena Kristijanu Bejlu, a tri godine kasnije reprizirao je ulogu Lucijusa Foksa u nastavku filma pod nazivom “Mračni vitez”. Zapažen nastup imao je i u filmu “Red” gde je briljirao glumeći za Brusom Vilisom i Meri – Luis Parker. Jedan od poslednjih filmova koje je snimio bio je naučno – fantastični triler “Lusi” u kojem je imao priliku da sarađuje sa sjajnom Skarlet Johanson.
Top 15 filmova Morgana Frimena:
- “Profesori” iz 1984-te godine kao Al Luis,
- “Slava” iz 1989-te godine kao vodnik Džon Rolis,
- “Vozeći gospođiću Dejzi” iz 1989-te godine kao Hok Kolbern,
- “Robin Hud: Princ Lopova” iz 1991-ve godinekao Azim,
- “Begstvo iz Šošeka” iz 1994-te godine kao Eles Bojd Reding,
- “Sedam” iz 1995-te godine kao detektiv poručnik Vilijam Samerset,
- “Lančana reakcija” iz 1996-te godine kao Pol Šenon,
- “Duboki udar” iz 1998-e godine kao predsednik Tom Bek,
- “Pod sumnjom” kao kapetan Viktor Benzet,
- “Zločin u visokim krugovima” iz 2002-ge godine kao Čarli Grajms,
- “Zamka za snove” iz 2003-e godine kao pukovnik Ejbreham Kerc,
- “Devojka od million dolara” iz 2004-te godine kao Edi Ajron Dupri,
- “Betmen počinje” iz 2005-te godine kao Lušijus Foks,
- “Nestala” iz 2007-e godine kao Džek Dojl,
- “Red” iz 2010-te godine kao Džo.
Kakav je u privatnom životu jedan od najvoljenih crnaca svetske kinematografije?
Morgan Frimen što zbog svojih uloga, ali tako i zbog svojih stavova koje ispoljava u privatnom životu važi za jednu od najvoljenih ličnosti u svetu filma, a svakako je najcenjeniji među svojim kolegama filmadžijama. Više puta je govorio protiv rasizma pokušavajući da kao i većina ljudi konačno stavi tačku i prihvati da smo svi mi isti ljudi bez obzira na boju kože. On je istakao da je jedini način da se definitivno okonča deljenje ljudi po boji kože taj da se prekine pričati o rasizmu.
Što se tiče njegovog ljubavnog života nije bio tako buran kao kod većine holivudskih glumaca ali daleko od toga da je dosadanMorgan je imao dva braka, prvi put na ludi kamen stao je sa Dženet Eder Bredšou 22-og oktobra 1967-e godine, a brak im je trajao punih dvanaest godina nakon čega se par razvodi. Za vreme trajanja njihovog braka, on je usvojio ćerku koju je Dženet imala iz prethodnog braka i odgajao je kao svoju. Pet godina nakon razvoda sa prvom ženom Friman se ponovo ženi ovoga puta sa Mirnom Koli – Li, sa kojom je usvojio ćerku iz prethodnoh braka i nastavio da je vaspitava i gaji uz pomoć svoje nove žene. Njih dvoje su se rastali 2007-e godine, a razvod je finalizovan naredne godine.
Oštećenje nerava ruke usled saobraćajne nesreće
2008-e godine Morgan je imao saobraćajnu nesreću u kojoj je pretrpeo ozbiljan prelom plećke. Naime, on je vozilom sleteo sa puta nakon čega se automobile prevrnuo nekoliko puta. Tom prilikom oštećeni su mu nervi za koje su doktori tada procenili da će biti potrebno oko godinu dana da se obnove i izgrade novi. Ova povreda je značajno uticala na život glumca jer je izgubio pokretljivost ruke, a samim tim broj stvari koje ne može da radi se samo uvećao: “Život mi se promenio jer sam sada u suštinu jednoruk. Ne mogu da upravljam avionom niti brodom, ali samo otkrio da mi igranje golfa jednom rukom ide jednako dobro kao sa dve. “
Pet godina nakon sreće Morgan i dalje oseća poslediće nesreće i ruka ga i dalje boli. Za subijanje bola on je se odlučio za marihuanu za koju kaže da mu pomaže kod uklanjanja bola. Ono što je pomalo iznenadilo svetske medije jeste to što se ovaj glumac zalaže za legalizaciju marihuana, pa je tako sredinom ove godine pozvao vlasti SAD-a da legalizuju ovu biljku u medicinske svrhe tvrdeći da mu je upravo marihuana pomogla kada je imao najveće bolove: “Nadam se da će sada ljudi razumeti da alcohol nema nikakvu medicinsku primenu. Možda će vas jedno piće smiriti, ali dva ili tri će vas sje*ati. Što se tiče marihuana konzumiram je na sve načine: jedem je, pijem je, pušim je, ušmrkujem je.”
