„Pedeset nijansi sive“ (engl. Fifty Shades of Grey) je britansko-američki film premijerno prikazan 13. februara ove godine. Film je rađen po planeratno popularnoj trologiji knjiga „Pedeset nijansi“ autorke E. L. Džejms. Scenario za film je uradila Keli Marcel, dok je rediteljka filma bila Sem Tejlor Džonson. Producenti ovog ostvarenja su Majkl De Luka, Dana Bruneti i E. L. Džejms, a distribuciju filma je uradio američki filmski studio, koji spada u šest najvećih Holivudskih sudija „Univerzal Pikčurs“ (engl. Universal Pictures.) Film sadrži mešavinu tri žanra: erotike, drame i romance. „Pedeset nijansi sive“ traje 125 minuta, a budžet filma je iznosio 40 miliona dolara.
Film je kod nas preveden kao “Pedeset nijansi sive“ međtim bukvalan prevod sa engleskog bi trebao da bude „Pedeset nijansi Greja“. Autorka E. L. Džejms je se odlučila da Kristijanu da prezime po boji (na engleskom jeziku, grej je siva boja) zato što nisita nije crno-belo, sve zavisi od ugla gledišta.
Glumci i uloge
Glavna ženska uloga poverena je mladoj američkoj glumici i manekenci Dakoti Džonson, koja tumači naivnu studentkinju Anastiju Stil, dok je uloga njenog partnera najpoželjnijeg neženje i biznismena Kristijana Greja poverena Irskom glumcu i modelu Džejmiju Dornanu, koga je britanski magazin „Heat“ odmah nakon ove uloge proglasio najseksipilnijim frajerom na svetu.
Pored njih, tu su još sjajni Luk Grajams koji tumači Eliota-Kristijanovog brata, zatim zastrašujuće dobar Viktor Rasuk kao Hose-Anastasijin drug. Izvandredna kalifornijska glumica Maša Gej Harden, javnosti poznata iz filmova „Isabel“ i „Magla“ tumači Kristijanu majku, dok Eloiz Mamord tumači Kejt-Anastazijinu drugaricu. U gilmu se ističu još i Maks Martin kao Tejlor-Kristijanov telohranitelj, Kalum Kit Reni koji tumači lik Reja- Anastazijinog očuha, kao i Dženifer Ele koja tumači Karlu- Anastazijinu majku.
Radnja filma
Radnja filma ukratko bi se mogla opisati kao pokušaj snimanja erotske verzije „Pepeljuge“.
Radnja filma prati mladu studentknju Anastaziju Anu Stil. Ona živi sa svojom cimerkom Ketrin, koja piše za studenske novine. Nakon što se razbolela, Ketrin biva sprečena da intervjuiše mladog preduzetnika Kristijana Greja i ubeđuje Anu da uradi intervju umesto nje.
Čim ugleda Kristijana, Ana se očajnički zaljubljuje u njega. Nakon intervjua Kristijan iznenađuje Anu svojim dolaskom u prodavnicu u kojoj ona radi, nakon čega ugovaraju slikanje, a ubrzo sledi i prvi sastanak. Veoma brzo i kod Kristijana se rađa interesovanje sa Anu i njih dvoje započinju romansu, međtutim Ana nije ni svesna u šta se sve upušta…
Reakcije kritičara
Kao što je to slučaj u većini filmova, nečija očekivanja su ispunjena, neko je razočaran, ali kod ovog filmskog ostvarenja kritičari su uglavnom složni oko jedne stvari, a to je da film nije ispunio očekivaja onih koji su čitali knjigu.
Dakle, većina njih smatra da film nije ispunio ono što je najavljivao. Pa tako filmski kitičar Džastin Krejg je za Foks njuz (eng. Fox News) „Pedeset nijansi sive“ opisao kao prosečno i nimalo se****lno eksplicitno ostvarenje, kao i da da će svi oni koji trče u bioskope nadajući se vrućim scenama razočarati. Tih scena po njemu ima premalo, a čak i kada ih bude one su daleko od onoga što je najavljivano – niti su posebno eksplicitne, niti su nešto što do sada nismo videli.
Žaklin Hendriks je bio prilično oštar izajveći sledeće: „Sedeći u bioskopu dva sata i gledajući ovu napornu sado-mazo melodramu može biti izuzetno frustrirajuće iskustvo mučenja“, i dodao je da mu je ovaj projekat „s***i poput vađenja zubnog živca“.
U rencenziji ovog filma za “Nju Jork dnevne novine” (eng. New York Daily News), Elizabet Vajcman takođe piše kako najveće pohvale idu rediteljki Džonson i scenaristkinji Marsel, koje su uspele da priču liše svih većih mana koje je knjiga posedovala, istovremeno vodeći računa o suštini priče.
Kritičari su se usalasili da je u ovom filmu zapravo reč o prosečnoj ljubavnoj priči koja je nedovoljno razrađena i fascinantna da bi smo ostali oduševljeni sa njom. Kao problem kod filma navode i to što film nas lišava svih monologa i opisa koji se mogu naći u knjizi, pa na kraju imamo utisak da zapravo gledamo parodiju. Ono što filmu nedostaje jeste tenzija, odnosno radnja filma se odvija prilično sporo.
Ono što su kritičari još zameraju filmu, a to je da “Pedeset nijansi sive” veličava se*****no nasilje i implicira da žene traže nekoga ko će ih kontrolisati, pa su spremne da trpe ponižavanje samo kako bi ostale uz muškarca koji im se sviđa.
Zanimljiva je činjenica da je jedan deo kritičara pohvalio to što je se rediteljka na maestralan način oslobodila dosadnih monologa i opisa iz knjige, dok su drugi kritičari to naveli kao jedan od glavnih nedostataka filma.
Gledanost i zarada filma
Filmska adaptacija romana “Pedeset nijansi sive” premijerno prikazana na Dan zaljubljenih ove godine je u vreme emitovanja bila najgledanije ostvarenje u američkim bioskopima. Pa tako je prvog dana prikazivanja zaradio 81,7 miliona dolara, a prva dva dana na svetskim blagajnama zaradio je gotovo 250 miliona dolara, što ga čini najuspešnijim filmom čije je prikazivanje započeto na Dan zaljubljenih. Do početka maja ovo ostvarenje je zaradilo preko neverovatnih 550 miliona dolara.
Ovaj projekat je srušio još jedan rekord, odnosno “Pedeset nijansi sive” je najprodavaniji film “R” kategorije svih vremena. Za one koji ne znaju, Holivud je uvrstio davanje oznaka svojim filmovima, pa tako filmovi označeni sa “R” predstavljaju filmove koje nisu predviđeni za gledaoce mlađe od 17 godina, odnosno to znači da je film okarakterisao kao film sa jakim s******nim sadržajem u dijalozima, ponašanju, jeziku i golotinji.
Ovu erotsku dramu u Srbiji za samo tri dana prikazivanja je video ukupno 62.361 gledalac, što je apsolutni rekord kada je premijera nekog filma u pitanju. To je čak više od otvaranja filma “Montevideo, vidimo se!”, koji je bio rekorder na našoj teritoriji, ali više i od velikih internacionalnih hitova popot serijala “Hobit” koji je do sada držao rekord među stranim filmovima.
Zanimljivosti
Popularnost filma dovela je do toga da su brojne firme tu popularnost usmerile i iskoristile kao odličan marketinški trik za svoje potrebe. Tako je osmišljenja linija dečije odeće sa natpisima poput “Ja sam produkt pedeset nijansi sive”. Osim toga postoje večeri kušanja vina gde se isprobavaju vina koja piju glavni akteri filma, a najprodavanije je vino “Sancerre”, koje je Kristijanovo najdraže.
Prvi trejler filma izašao je 24. jula 2014. godine i u prvoj nedelji je pregledan preko sto miliona puta što ga smešta na poziciju najgledanijeg trejlera u istorji.
Još pre početka filma imena glavnih glumaca su se menjala, pa tako za glavnu mušku ulogu spominjao se miljenik većina žena Rajan Gosling, kao i Čarli Hunam iz Sinova Anarhije (engl. Son of Anarchy), ali na kraju uloga je pripala modelu donjeg veša Džejmiju Dornanu.
Američka pevačica Bijonse je izjavila kako obožava trologiju čuvene autorke E. L. Džejms, pa je tako svoju pesmu “Crazy in love” adaptirala i prilagodila filmu.
U javnosti je plasirana priča kako dvojac iz “Sumrak sage” treba da tumači glavne uloge i u ovom ostvarenju, ali je E. L. Džejms to demantovala, govoreći da bi bilo uvrnutno da Robert Patison i Kristen Stjuart budu u igranoj verziji njene knjige.
Rediteljka Tejlor-Džonson izjavila je da je film pogledala više od hiljadu puta, i da čeka presudu javnosti da bi saznala da je napravila dobar film.
Zanimljivo je i to da u Holivudu je uobičajeno da filmski kritičari imaju mogućnost da ranije odgledaju film, pre zvanične premijere, ali kod “Pedeset nijansi sive” to nije bilo moguće.
Film je bio bojkotovan od više različitih organizacija u Americi, pa tako “Aktivisti protiv nasilja u porodici” zatražili su bojkot filma na društvenim mrežama, uz reči da bi pare koje gledaoci izdvajaju za bioskopsku kartu bilo bolje da doniraju za borbu protiv nasilja u porodici. Na bojkot filma pozvale su i grupe koje se zalažu za “pravu romantiku i ljubav”, pošto misle da u filmu nije prikazano ni jedno, a ni drugo.
Jedini brend koji se pominje u filmu, po dogovoru sa produkcijom, je “Audi”, tačnije džip, “R8 Spyder” i “A3”.
Scena u kojoj Ana prvi put vidi “Crvenu sobu bola” snimljena je kada je glumici Dakoti Džonson takođe prvi put prikazan taj set. Tejlor-Džonsonsova je htela da iznenađenje i šok na Dakotinom licu budu pravi, ne odglumljeni. Porodica Dakote Džonson – otac Don Džonson i baka Tipi Hedren – nisu gledali film, niti planiraju da to urade.
Uloga Ane, koju je dobila mlada Džonsonova izmakla je Lusi Hejl, Felisiti Džons, Imodžen Puts, Šejlin Vudli, Ališi Vikander i Elizabet Olsen.
Nešto više o knjizi i razlikama u odnosu na film
Film “Pedeset nijansi sive” obrađuje prvu iz čuvene trilogije autorke E. L. Džejms. Ova knjiga je tokog prve godine na tržištu prodata u oko deset miliona primeraka i postigla je dva nova rekorda, postavši prva elektronska knjiga prodata u million primeraka preko sajta amazon.com, kao i najbrže prodavana knjiga u Velikoj Britaniji, gde je srušira rekod knjiga o Hariju Poteru.
Između 2012. i 2013. godine Džejmsova je zaradila 95 miliona dolara, što ju je svrstalo među najprodavanije autore na svijetu. Filmska su prava prodana “Univerzal Pikčursu” (engl. Universal Picturesu) za pet miliona dolara i to pre nego što su knjige izdane. “Tajm magazin” (engl. Time magazine) je autorku ove trilogije svrstao među top 100 najutjecajnijih ljudi na svijetu.
U filmu nisamo imali prilike da gledamo jednu od najškakljivijih scena, odnosno scenu iz knjige kada Kristijan vadi Ani tampon kako bi mogli da imaju s***, a razlog tome je bio što je se ekipa filma složila da bi to bilo nemoguće prikazati na dobar način. Ako zanemarimo tu scenu u filmu je inače bilo manje scena s**** nego što je nam je autorka predstavila u svom prvencu, a ono malo scena koje su to prikazivale nisu to uradile na pravi način.
Glavni protagonista knjige je u istoj u dosta scena potpuno go, dok u filmu on ne skida pantalone (odnosno gledaoci su uskraćeni za te scene).
Još jedna bitna razlika se ističe u odnosu na knjigu, a to su monolozi i opisi kojih u filmu nema. Naime, knjiga je prepuna monologa glavne glumica koja se u sebi bori sa onim što misli i oseća, a toga u filmu nema, kao što nema ni detaljnih opisa mesta na koja su išli i onoga što su glavni protagonisti videli i osetili.
