Teorija svega (The Theory of Everything) – Čudesni život Stivena Hokinga

„Teorija svega (engl. The Theory of Everything)“ je britanski film iz 2014-te godine. Ovo je ustvari biografska ljubavna drama, koja je inspirisana memoarima od Džejn Hoking pod nazivom „Teorija svega: Čudesni život Stivena Hokinga“, gde je pre svega prikaana ljubavna veza čuvenog fizičara Stivena Hokinga i njegove supruge Džejn, ali i borba koju je fizičar imao sa Lu Gerigovom bolesti, kao i svi njegovi usponi u karijeri.

Razvoj i produkcija ovog projetka

Scenarista Entoni MekKarter je odmah nakon čitanja memoara od Džejn Hoking dobio ideju za scenario filma. 2004-te godine, nakon pročitanih memoara on je počeo da piše scenario za film. Pet godina kasnije, odnosno 2009-te godine upoznaje producentkinju Lisu Brus koja se oduševljava scenrijom i njih dvoje zajedno pokušavaju da ubede autorku memoara Džejn da im proda prava za filmsku adaptaciju njene knjige. Nakon tri godine ubeđivaja Džejn konačno pristaje da da dozvolu da se snimi film po njenim memoarima. Godinu dana kasnije, u aprilu 2013-te godine režiser Džejms Marš potvrdio je da će on režirati ovaj film. On je uzeo originalne arhivske snimke i iskoristio ih u filmu, kako bi filmu dao pravu autentičnost.

Konačno, 8-og oktobra 2013-te godine započeto je i zvanično snimanje filma. Snimano je u Kembridžu i ostalim lokacijama u Velikoj Britaniji. Pored Lise Brus, za producente su izabrani i Erik Felner i Tim Bevan. Budžet filma je iznosio 15 miliona dolara, a izdavačka kuća zaslužna za distribuciju istog je „Focus Features“. Za komponovanje muzike izabran je kompozitor Džohan Džohanson, koji je za potrebe filma snimio numere koje su podrazumevale žive snimke sa orkestrom i bendom.

Nakon što je snimanje završeno, i početo sa montažom filma, stvaraoci filma pokušali su da stvore Hokingsov sintetizovan glas, ali to nije ispalo onako kako su oni želeli. Međutim, Hoking je njima dao dozvolu da koriste njegov originalni sintetizovan glas, koji se i čuje u završnoj sceni filma.

„Teorija svega“ traje 123 minuta i je premijerno prikazana na Filmskom festivalu u Torotnu, koji je održan 7-og septembra 2014-te godine. Nakon premijere sledi ograničeno prikazivanje u nekim američkim bioskopima, da bi 1-og januara 2015-te film bio pušten u bioskope širom sveta.

Edi Redmejn dobitnik Oskara za ulogu Hokinga

Engleski model i glumac Edi Redmejn u ovom filmskom ostvarenju dobio je zadatak da tumači glavnu ulogu, jednu jako tešku i nekonvencionalnu ulogu Stivena Hokinga. Lik Stivena je zasnovan na autentičnoj ličnosti, a njegova ličnost i karakter posebno su nam zanimljivi: jer iako Stiven ima tešku bolest, on nikome ne dozvoljava da ga sažaljeva, šta više iako gubi moć govora, on je taj koji vara svoju suprugu, a ne ona njega. Iako je dobio skoro potpunu atrofiju mišića to ga nije sprečilo da postane najpoznatiji naučnik današnjeg vremena. Jako je zanimljivo da je Redmejn osvojio nagrade u kategoriji „Najbolji glumac  glavnoj ulozi“ i to na svim ceremonijama gde je bio nominovan, uključujući i : „Oskara“, „Zlatni globus“, „BAFTA“ i „Nagrada udruženja glumaca“.

Uloga Stivenove žene Džejn Hoking pripala je sjajnoj britanskoj glumici Felisiti Džouns, koja je na izvandredan način dočarala Džejn – jaku ženu koja je u životu poznatog naučnika odigrala važnu ulogu. U filmu nam je prikazan njen jak karakter i kako ona uspeva da se izbori sa bolesti svoga muža i sa njihvo troje dece.

Zapaženije uloge imali su i engleski glumac Čarli Koks kao Džonatan Heljer Džouns, sjajna Emili Votson kao Izobel Hoking, britanski glumac Dejvid Tjulis kao Deniš Šiama.

Opis radnje filma

Radnja filma smeštena je u 1963-ću godinu i prati astrofizičkog studenta Stivena Hokinga koji  započinje vezu sa studentkinjom književnosti Džejn Vilde. Njegov najveći problem u tom vremneu bio je štreberski izgled, ali uprkos tavkom izgledu zahvaljujući pre svega svom šarmu i inteligenciji on je uspeo da impresionira Džejn i započne vezu sa njom. Iako se Stiven ističe u matematici i fizici, njegovi prijatelji i profesori su zabrunuti zbog njegovog nedostatka na ovu temu. Nakon što Stiven i njegov profesor Denis Sizma prisustvuju predavanju o crnim rupama, Stiven spekuliše da su možda crne rupe deo stvaranje univerzuma i da odlučuje da napiše tezu o tome.

Dok sprovodi svoje istraživanje, mišići Stefana počinju da slabe, na kraju ga to izaziva da padne i udari glavom. On tada shvata da ima bolest motronog neurona, takozvanu  amiotrofična lateralna skleroza (ALS), gde sam akter bolesti je u stanju da govori, proguta ili premesti većinu svoga tela, ali ima i oko dve godine života. Tada se njegov celokupni život menja. On se u potpunosti posvećuje svom istraživanju i radu zanemarujući Džejn, međutim ona uprkos svemu ostaje uz nejga, pomaže mu, podržava ga, venčava se za njega i dobijaju troje dece…

Prijem kod publike i recenzija filma

„Teorija svega“ je prvo premijerno ograničeno prikazivanje imala 7-og novembra 2014-te godine u pet bioskopau Severnoj Americi. Na svojoj premijeri film je zaradio 207 hiljada dolara, što iznosi 41,400 dolara zarade po jednom bioskopu. Šef distribucije filma Džim Or izjavio je da su svi prezadovoljni filmom, da je ovo ostvarenje odjeknulo među publikom, kao i da istraživanja koja su sproveli pokazuju da se film jako dobro kotira kod publike.

Do kraja januara film je zaradio 30 miliona u SAD-u, i 41,7 miliona dolara u drugim međunarodnim bioskopima širom sveta. Na kraju bioskopskog prikazivanja zarada filma je iznosila 121,2 miliona dolara.

Što se tiče utisaka publike nakon odgledanog filma slobodo se može reći da su oni bili pozitivni, ostavljajući publiku oduševljenom životnom pričom Stivena Hokinga.

I kritičari su uglavnom davali pozitivne recenzije na ovo biografsko ostvarenje, pa se na sajtu „Rotten tomatoes“ navodi da film ima rejting od 79% na osnovu 214 kritika sa prosečnom ocenom 7,3 od 10. Konsenzus sajta navodi da „Deo biografskog filma, deo ljubavne priče „Teorija svega“ je Džejmsovo ostvarenje koje je on odveo u pravom smeru“. Na satju „Metacritic“ filmu je dodeljen ukupan prosečan rezultat 72 (od 100) na osnovu 47 kritika koje su dali kritičari, a njihove recenzije i kritike se smatraju „uglavnom povoljnim“. Lu Lumenik u svojoj recenziji za američke dnevne novine „The New York Post“ nazvao je ovaj projekat „izuzetno dirljivim i inspirativnim“.

Džastin Čang je za američki zabavni magazin „Variety“ pohvalio film rečima „mešavina gorko ljubavne priče koja je isprepletana sa veoma dobrim humorom“ i nastavio svoju recenziju posebno hvaleći „izvandrednu predstavu koju su nam glumci filma priredili“.  Na sajtu „deadline.com“ Pit Hamon označio je scenaristu MekKartera i  pohvalio pravac režisera Marša, a odmah nakon premijere filma u Torontu napisao je: „Šta reći o ovom filmu, a da ne zanemarim ushićenje od gledalaca koje sam video i čuo – i to ne smao od učenih ljudi, već i gledaoca sa kojima sam imao priliku da razgovaram. Jedan od njih mi je rekao da je došao sa velikim očekivanjima za film, ali da je film premašio sva njegova očekivanja.“

Sjajna biografska drama imala je publiku čiji komentari i utisci nisu bili pozitivni, i oni su uglavnom kritikovali da je fokus režisera na romantičnom delu života Stivena umesto da je stavio fokus na glavni i najvažniji deo njegovog života – njegov rad i karijeru. Erik Kon napisao je u svojoj recenziji filma da „Režiser Marš u svom biografskom filmu pozdravlja posvećenost slavnog fizičara, ali zaostaje kada je u pitanju istraživanje njegovih genijalnih ideja“. Denis Overbaj je za američke dnevne novine „New York Times“ napisao da „film ne zaslužuje nikakve nagrade za svoj od doktora Hokinsa naučni rad, ostavljajući gledaoce u mraku za šta je tačno Hokins poznat. Umesto da pokaže kako je potkopao tradicionalna shvatanja prostora i vremena, da povlađuje verska osećanja svojih gledalaca o tome šta je njegov posao, režiser je se koncentrisao da prikaže ljubavni život Hokinsa što je složićete se manje bitno.“

 Nagrade filma

“Teorija svega” je dobila nekoliko nagrada i nominacija nakog njenog puštanja na slobodu. Na 87-oj dodeli prestižne nagrade “Oskar” nominovana je u kategorijama najbolji film, najbolji glumac, najbolja glumica, najbolji adaptirani scenario i najbolja originalna muzika, a samo je Edi osvojio Oskara kao najbolji glumac. Film je nominovan i u deset kategorija kada su u pitanju BAFA narade, a osvojio je tri: najboji adaptirani scenario, najboji britanski film i najbolji glumac. Na 72-oj dodeli “Zlatnog globusa” ovo ostvarenje je osvojilo dva Zlatna globusa: Za najbolju mušku ulogu i za najbolju originalnu pesmu. Film je dobio i tri “”Screen Actor Guild Awards”. Nagradu za najbolji film ovaj biografski projekat dobio je od “ASCAP Film and Television Music Awards”, dok je od strane afričko – američkog filmskog udruženja kritičara ovaj film uvršćen u deset najboljih filmova 2014-te godine, gde se nalazi na sjajnom trećem mestu.

[review position="bottom"]