Šon Pen je jedan od najmoćnijih filmskih izvođača koji je imao šarenu filmsku karijeru prepunu uspešnih filmova. On je pažnju javnosti privukao ne samo zbog dva dobijena “Oskara” kojima su prethodile sjajne uloge, već i zbog burnog ljubavnog života, velikog broja skandala i svojih političkih stavova.
Datum rođenja, detinjstvo i obrazovanje
Šon Pen (engl. Sean Penn) rođen je 17-og avgusta 1960-te godine u Santa Monici, Kalifornija. Njegov otac bio je Leo Pen poznati reditelja, a majka mu je bila Ajlin Rajan manje poznata glumica. S’obzirom da je rastao u glumačkoj porodici od malih nogu je razvio interesovanje za glumu, a roditelji su ga ohrabrivali da nastavi da se bavi tom profesijom.
U srednoj školi sa trojicom dobrih prijatelja od kojih je jedan bio poznati holivuski glumac Čarli Šin on je snimao dosta amaterskih filmova. Filmove je snimao sa popularnom “super 8” kamerom koju je dobio na poklon. Nakon završetka srednje škole upisuje koledž u Santa Monici, studirajući za automehaničara, kao i jezike ali nije uspeo da diplomira, već napušta koledž u želji da postane glumac.
Filmovi i uloge Šona Pena
S’ obzirom da ga škola nije preterano interesovala, on je veoma rano počeo da se interesuje za glumačku karijeru. U tome mu je pomagao njegov otac, koji je bio jedan od najpoznatijh holivudskih reditelja. On je i povukao svoje veze kako bi Šonu obezbedio nastupe na televiziji. Pa tako svoj debi Šon ima 1974-te godine u seriji “Mala kuća u preriji”. On se pojavljivao u još par televizijskih ostvarenja uglavnom zahvaljujući kontaktima koje je imao njegov otac. Tek četiri godine kasnije glumeći u popularnoj seriji “Barnabi Džons” u kojoj je 1978-e godine imao epizodnu ulogu, on biva primećen od strane kritičara, a reditelji počinju da se interesuju za njega. U tom periodu on se i seli u Njujork, gde najpre nastupa u pozorištu i televiziji, da bi konačno debitovao i na filmskom platnu u filmu “Tabs”. Iako je film doživeo solidan uspeh, Šon nije dobio pažnju javnosti koju je priželjkivao. Godine 1983-e on tumači u filmu “Loši momci” gde skreće veliku pažnju na sebe. Tada prvi put novinari počinju da pišu o njemu kao o jednom od najtalentovanijih glumaca u Holivudu, a ubrzo kreću i ponude za neke ozbiljnije uloge. Sledeće godine on glumi u filmu “Trkanje sa mesecom”, gde takođe oduševljava sve koji su gledali film. Već tada bilo je jasno da je zvezda rođenja, pa kreće njegov konstantni angažman u filmovima. 1986-te godine on je imao prilu da glumi zajedno sa svojim bratom Krisom Penomi majkom Ajrin u hit filmu “At close range”.
Međutim, vrtoglava porast Penove popularnosti nije dolazila samo zbog njegovih sjajnih uloga, već i zbog braka sa zvezdom pop muzike pevačicom Madonom. Glumac je tada dolazio u žižu interesovanja u negativnom kontekstu, gde je pisano da tuče Madonu, a ubrzo je usledio niz skandala i njegovih obračuna sa novinarima. U tom periodu Šon je glumio zajedno sa Madonom u filmu “Šangajsko iznenađenje”, a film je doživeo komercijalni i kritički neuspeh, šta više ovo je film koji je proglašen najgorim filmom u Šonovoj karijeri. 1989-te godine on se razvodi od Madone, a njegov ugled se srozava na samo dno jer je brak poništen zbog njegov nasilnog ponašanja, odnosno fizičkog maltretiranja.
Međutim, loše pisanje medija nije uticalo na njegovu glumačku karijeru, šta više samo mu je pomoglo, jer u tom periodu on biva jedan od najtraženijih glumaca za saradnju. Uloga u filmu Brajana de Pelme “Žrtve rata” vraćaju ga na naslovne strane novinara ali ovoga puta svi pišu o fantastičnim glumačkim performansama koje glumac poseduje. Do kraja devesetih imao je još dva filma koja su postigla veliki uspeh, ali ipak Šon odlučuje da napravi pauzu u svojoj karijeri. On 1991-ve godine kreće da piše scenarije, a iste godine režira svoj prvi filmi “The Indian runner”. Kako je u svojoj glavi imao million projekata koje je želeo da realizuje, a nije imao novčanih srestava, on se ponovo vraća glumi da bi obezbedio preko potreban novac. Pa tako glumeći u filmu “Karlitov put” on dobija novac potreban za snimanje svog drugog filma pod nazivom “Čuvar prelaza”, gde glavnu ulogu dobija sjajni Džek Nikolson. 1995-te godine on ostvaruje jednu od uloga koja će obeležiti njegovu karijeru, a u pitanju je uloga u filmu “Mrtav čovek hoda”. Tada stiže i prva nominacija za “Oskara”. Godine 1997-e on se pojavljuje u čak tri filma koja ostvarjuju veliki uspeh, a glumeći genijalnog džez gitaristu u filmu Vudija Alena on dobija i drugu nominaciju za “Oskara”:
Dva “Oskara” za najsvestranijeg holivuskog glumca
Početak novog milenijuma donosi nove uloge, pa tako on igra u filmovima “Gore u vili”, “Težina vode” i “Pre nego što padne noć”. On takođe nastavlja svoj rediteljski rad, režiajući film “Zakletva” gde ponovo glavnu ulogu dodelju Džeku Niklosnu, a film beleži odličan uspeh.
On je čak pojavljuje i u hit seriji “Prijatelji”, nakon čega snima film “Zovem se Sem”, koji mu donosi treću nominaciju za “Oskara”. Ipak najveću filmsku nagradu, odnosno “Oskara” osvaja sledeće godine u Klint Istvudovom filmu “Mistična reka”, a ovo ostvarenje mu donosi i “Zlatnog globusa”. Nakon najvećeg glumačkog priznanja koje je dobio on glumi u filmu “21 gram”, a iste godine snima film “Ubistvo Ričarda Niksona”. Sledeće godine briljira u filmu “Prevodilac” gde mu je partnerka bila Nikol Kidman. Svog drugog “Oskara” u kategoriji najbolji glavni glumac dobija 2008-e godine dobija tumačeći lik Harvej Milka u biografskoj drami “Milk”.
Odabrana filmografija:
- “Loši momci” iz 1983-e godine kao Mik O’ Brajan,
- “Žrtve rata” iz 1989-te godine kao Toni,
- “Mi nismo anđeli” iz 1989-te godine kao Džim,
- “Karlitov put” iz 1993-e godine kao Dejvid Klajnfeld,
- “Potpuni zaokret” iz 1997-e godine kao Bobi Kuper,
- “Igra” iz 1997-e godine kao Konorad van Orton,
- “Tanka crvena linija” iz 1998-e godine kao Edvard Vels,
- “Afera vila” iz 2000-te godine kao Flint,
- “Težina vode” iz 2000-te godine kao Tomas Džejns,
- “Zovem se Sem” iz 2001-ve godine kao Sem Donson,
- “Mistična reka” iz 2003-e godine kao Džimi Markrum,
- “21 gram” iz 2003-e godine kao Pol Rivers,
- “Svi kraljevi ljudi” iz 2006-te godine kao Vili Stark,
- “Milk” iz 2008-e godine kao Harvi Milk;
Buran ljubavni život Šona Pena
Još pre nego što je se dokazao kao brilijantan glumac on je postao popularan po burnim vezama koje je imao sa poznatim linostima. Prvi put njegov ljubavni život dolazi u žižu interesovanja kada se u javnosti saznaje za njegovu vezu sa tada već planetarno popularnom pevačicom Madonom. Njih dvoje su se upoznali na snimanju spota za pesmu “Material girl”. Par se venčao u avgustu 1985-te godine.
Njih dvoje su od prvog dana braka punili naslovne strane svih svetskih magazina uglavnom zbog Šonovih obračuna sa novinarima, kao i zbog tvrdnji da redovno tuče svoju ženu. On je čak zbog napada na jednog novinara proveo 32 dana u državnom zatvoru. Njihov brak trajao je četiri godine, a okončan je 1989-te nakon zbog priča u kojima se tvrdi da Šon fizički maltretira svoju ženu. Da ne gubi vreme, on je pokazao jer već sledeće godine započinje ozbiljnu vezu sa glumicom Robin Rajt, sa kojom će dobiti i dvoje dece – ćerku Dilan Frenis i sina Hopera Džeka. Njegova veza sa Rajtovom, bila je slična njegovom prvom braku – i dalje je dospevao na naslovne strane časopisa uglavom zbog burnih svađa koje je vodio sa svojom izabranicom. Šon tada pored problema sa agresivnošću i naprasitim karakterom obelodanje da ima i problema sa alkoholom. Nakon požara 1993-e godine par je bio na korak od raskida. Tada je izgorela kuća u kojoj su živeli, pa je par živeo rastavljeno privremeno. Međutim ovu krizu uspeli su da predbrode i venčali su se 1996-te godine, nakon što je Šon definitivno ostavio alkhohol. U braku sa Rajtovom Šon je bio do 2010-te godine kada se par razvodi.
Nakon razvoda Šon je utehu potražio u naručju Šarliz Teron sa kojom je bio u vezi godinu i po dana. Par je čak i bio veren, a Šon je počeo da provodi dosta vremena sa Šarlizinim sinom. Javnosti nije poznata tačna informacija zbog koje su raskinuli veridbu.
Dvostruki “Oskarovac” nakon Sarliz viđen je u društvu prelepe Minke Keli, sa kojom je otpočeo vezu u avgustu ove godine.
Politički angažmani i humanitarni rad
Šon Pen iako je postao poznat po svojim skandalima, on je poslednjih godina u žižu interesovanja dospeo i zbog svog političkog angažmana kao i zbog brojnih humanitarnih akcija koje je sproveo. Kada su SAD ušle u rat protiv Iraka 2002-ge godine, on je krenuo da kritikuje tadašnju politiku te držvae i njihovog predsednika Džordža Buša. On je čak išao u Irak, gde je posetio škole i pomogao ugroženoj deci u Bagdadu. U dnevnom listu “Vašington post” objavio je upito pismo namenjeno Džordžu Bušu u kome ga je javno pozvao da odudstane od vojnog napada i slanja trupa u Irak, pa čak je pozvao američkog predsednika da podnese ostavku.
Šon Pen je u septembru 2005-te godine lično učestvovao u pomaganju žrtvama uragana u Katrina. Sam je spasao mnogo ljudi, od kojih su mnogi javno izrazili svoju zahvalnosti. Mediji su pozdravili ovaj potez Pena, govoreći da bi i ostale poznate ličnosti pored novčane pomoći koju pružaju mogli aktivnije da učestvuju u pomaganju najugroženijim ljudima.