„Ratovi zvezda ili Zvezdani ratovi (engl. Star Wars)“ predstavljaju najpoznatiju američku franšizu naučno fantastičnih filmova ikada snimljenih. „Ratovi zvezda“ su prvi predstavnici posebnog sub – žanra – epske svemirske opere koja podrazumeva pored efektne radnje sa melodramskim zapletom, scenario prepun banalnih dijaloga, zatim heroje koji uvek spašavaju damu u nevolji, veliki broj negativaca i pregršt vanzemaljskih bića. Američki producent Džordž Lukas kreator je ovog serijala, koji je vremenom postao pravi fenomen nove pop kulture, i to ne samo kao filmsko ostvarenje, već i u vidu raznih kompijuterskih igara, TV serija, stripova knjiga i ostalih oblasti vezanih za umetnost i televiziju. Prema magazinu „Forbs“ još 2005-te godine, ovaj američki brend je tokom 28 godina koliko postoji, zaradio preko 20 milijardi dolara što ga čini najupešnijom filmskom licencom u istoriji.
Priča najpoznatije svemirske opere
Radnja svih delova „Ratova zvezda“ smeštena je u daleki svemir, a rečenica koja se pojavljuje na početku svakog filma glasi: „Nekada davno, u dalekoj galaksiji…“ Sama priča u filmovima najpoznatijeg američkog brenda obiluje arhetipskim motivima uglavnom preuzetih iz mitologije i drevnih priča iz klasične književnosti.
Teme koje se preprliću u filmu prepune su elemenata grčke tragedije, zatim imamo refleksiju priče o Edipu (čuveni Edipov kompleks i čovek koji se ne znajuči večnao za rođenom majkom) i slično. Pored grčke u filmu ima dosta protagonista uzetih i iz rimske mitologije, kao i iz japanskh chambara. U filmovima čak postoje i aluzije koje se odnose na Treći rajh. Filmove možemo podeliti u dva serijala, gde prvi čine tri filma koja prikazuju Anakina kao predstavnika svetle strane Sile, koji ne uspeva da se izbori sa gospodarom Mračne strne Sile – gospodara Sita, i pada pod njegovo vođstvo, postajući Dart Vejder. Drugi deo serijala vrti se oko njegovog sina Luka Skajvokera koji polako postaje jedan od pristalica Pobunjeničke Alijanse koja pokušava da uništi Galatičku Imperiju. On se obučava i postaje poslednji Džedaj i jedini koji se može usprostaviti Vejderu i njegovom gospadaru imperatoru Palpatinu.
Svi filmovi amerčike franšize „Ratovi zvezda“
„Ratovi zvezda“ broje ukupno šest filmova podeljenih u dva serijala. Zanimljivo je da su prvo snimani i prikazivani filmovi drugog serijala, pa tek onda prvi serijal čija radnja prethodi radnji ovih filmova. 2012-te godine zvanično je najvaljeno i počelo je snimanje sedmog dela filmskog serijala koji će nositi naziv: „Ratovi zvezda: Buđenje sile“, a premijera filma zakazana je za 18-ti decembar tekuće godine. Serijal „Ratova zvezda“ čine sledeći filmovi:
- „Ratovi zvezda – epizoda 1: Fantomaska pretnja“ (iz 1999-e god. )
- „Ratovi zvezda – epizoda 2: Rat klonova“ (iz 2002-ge god. )
- „Ratovi zvezda – epizoda 3: Osveta Sita“ (iz 2005-te god. )
- „Ratovi zvezda – epizoda 4: Nova nada“ (iz 1977-e god. )
- „Ratovi zvezda – epizoda 5: Imperija uzvraća udarac“ (iz 1980-te god. )
- „Ratovi zvezda – epizoda 6: Povratak Džedaje“ (iz 1983-e god. );
Pošto je serijal Džordža Lukasa postigao veliki komercijalni uspeh, od njihove premijere pa do danas pojavilo se mnogo zvanično sankcionisanih parodija, od kojih su najpoznatije:
- „The Star Wars Holiday Special“ iz 1978-e godine – TV specijal koji je uveo novi lik – bobe Feta;
- „The Ewok Adventure: Caravan of Courage“ iz 1984-e i njegov nastavak „Ewoks: Battle for Endor“ iz 1985-e koji se bave porodicom koja je zalutala na mesec;
- “The Official Star Wars Fan Film Awards“ – posebno takmičenje koje sponzoriše „Lucas film“ a u kojem učestvuju različiti kratki filmovi koje su snimili fanovi koji se bave fenomenom Zvezdanih staza.
Velikia ekipa glumaca i producenata okupljena oko najvećeg naučno fantastičnog serijala
Šest filmova koliko je do sada premijerno prikazano iz kultnog serijala, oko sebe je okupilo veliki ansambl glumaca, kao i ostalih članova ekipe, a mi ćemo spomenuti samo one najvažnije. Scenarista i režiser svih filmova jeste Džordž Lukas, koji je ujedno i autor cele franšize. Kao producent pojavila su se neka od viđenjih imena iz Holivuda poput Hauarda Kazandžije, Gari Kerca, Ričarda Markvanda, Riki Makaluma i Irvin Keršenera.
Pregršt je glumac koji se pojavljuju u ovom projektu, neki su se bolje pokazali, neki loše, a zanimljivo je da su svi postali miljenici američke publike. Sjajni američki glumac Keni Bejker dobio je ulogu takozvanog „R2-D2“ – robota koji je jedan od glavnih likova u serijalu. Uloga Dart Vejdera glavnog antagoniste pripala je sjajnom Hejden Kristensenu koji je glumeći Vejdera nadmašio samog sebe. Jedan od najvećih miljenika publike Harison Ford sjajan je u ulozi Han Soloa, dok je Keri Fišer odlično odglumela ulogu princeze Lejle Organo. Entoni Danijel tumači ulogu C-3Po, dok je Aleks Gins za zadak dobio da tumači Obi – Van Kenobila. Posebno se ističu i uloga Samjuela L. Džekosna kao Mejs Vindija i Mark Hamila koji tumači lik Luka Skajvokera.
U filmu su zapaženije uloge imali i: Džejk Lojd, Ijan Makdermid, Huan Makgregori, Lijam Nison, Natali Portman, Bili Di Vilijams, Frank Oz, Piter Mejhev, Dejvid Provs, Ian MekDarmid, Džimi Svits, Kristofer Li i mnogi drugi.
Prokeletstvo filma „Zvezdani ratovi“?
Troje je glumaca iz stare postave koji će ponoviti uloge u sedmom nastavku pod nazivom „Ratovi zvezda: Buđenje sile“: Harison Ford, Keri Fišer i Mark Hamil.
Nakon što je Fišerova, koja glumi princezu Leju doživela prvu saobraćajnu nesreću u svom životu, mediju su počeli da pišu o takozvanom prokletsku legendarnog filmskog serijala. Ono što ih je podstaklo na takvo pisanje jeste to da je Harison Ford doživeo čak dve nesreće od kada je počeo da snima poslednji nastavak – avionska nesreću kada se avion kojim je on pilotirao srušio u Santa Monici, a sam je zadobio povrede glave, a pre ove nesreće Ford je polomio nogu snimajući „Ratove zvezda“. Pored njih dvoje nesreću je doživeo i glumac koji tumači ulogu Hana Sola, koji je poput svog kolege Forda snimajući sedmi nastavak takođe polomio nogu. Keri Fišer je povodom nesreća izjavila:
“Te večeri sam na vestima videla da je otprilike u isto vreme nesreću imao i Harison. Znate, on je na setu prošle godine polomio nogu. Da budem iskrena, imam strah da se dešava nekakvo prokletstvo filma “Ratovi zvezda”. Mislim da ću upravo nazvati Marka Hamila (koji u filmu glumi Luka Skajvokera) da proverim da li je on dobro.“
Zanimljivosti koje možda niste znali do sada
- Svi originilani filmovi iz ovog serijala snimani su u Elstri studijima u Hertfordširu u Engleskoj. Prvi film snimjen je pored Elstri studija i u Livsden studiju, a drugi i treći film snimljeni su u Sidneju.
- U svim delovima franšize, kamera se spušta nakon što uvodni tekst nestane sa ekrana, samo se u drugom filmu kamera diže.
- Frizura princeze Leje je doživela brojne kopije i parodije kroz filmove. Lukas je izjavio da je njen izgled potekao još iz Meksika, a zanimljvo je da se Fišerovoj frizura nije dopala ni malo zato što joj je zaobljivala lice i gubila je više od dva sata svakoga dana za njeno pravljenje.
- Vremeno razvio se poseban izraz Ecpanded Universe, skraćeno EU koji se odnosi na sve zvanično odobrene materijla koje se tiču Ratova zvezda van ovih filmova.
- “Ratovi zvezda: rat klonova” je prvi i jedini film koji nije bio na prvom mestu po zaradi godine kada je prikazivan. Svi ostali filmovi iz ove franšize dostigli su taj cilj.
- “Ratovi zvezda: Nova nada” iz 1977-e godine osvojili su čak sedam “Oskara” i to u kategorijama: najbolja scenografija, najbolji kostimi, najbolji specijalni efekti, najbolja muzika, najbolja montaža, najbolji zvuk i najbolji zvučni efekti. Ovo je ujedno film iz franšize koji je osvojio najviše “Oskara” a pored njega, čuvenu nagradu osvojili su i “Ratovi zvezdi: Imperija uzvraća udarac” koji je osvojio dva Oskara: za najbolji zvuk i posebna nagrada za specijalne efekte i “Ratovi zvezda: Povratak Jetija”, koji je osvojio jednog “Oskara” u kategoriji najbolji specijalni efekti.
- Džejms Kan, Al Paćino i Burt Rejnolds su odbili ulogu Hana Sola.
- Producenti su se dugo premišljali da li da filmu daju ime “Ratovi zvezda”, jer je u sebi sadržao reč “rat” i smatrali su da će ga publika zbog toga izbegavati.
- Zarade filmova iznosile su: “Nova nada” – 775, 4 miliona dolara, “”Imperija uzvraća udarac” – 538,4 miliona dolara, “Povratak Džedaje” – 572,7 miliona dolara, “Fantomska pretnja” – 1027 biliona dolara, “Rat klonova” – 647 miliona dolara, “Osveta Sita” – 848 miliona dolara;
- Glumac Entoni Danijels, koji je imao ulogu robota u svih šest filmovi u intervjuu za magazin “People” 1983-e godine, rekao je da je “bio toliko nesrećan da je bio na korak da maljem razlupa kostim.” Za treći film on je bio nagrađen lakšim kostimom vrednim 300.000 dolara, jer se u prethodnom kostimu teškom 13 kilograma osećao nešto između “bogalja i bebe”.
- Lik Han Solo nije izgledao onako kako ga je Džordž Lukas prvi put zamislio, da je tako bilo, Harison Ford bi morao da nosi mnogo više šminke. Solo je prvobitno osmišljen kao zeleni vanzemaljac sa škrgama umesto nosa. Posle toga je bio debeli pirat s bradom, a tek posle je dobio oblik glatko izbrijanog Forda u prsluku.
- Legendarna rečenica iz filma, “Luk, ja sam tvoj otac (engl. Luke, I am your father)”, zapravo nikad nije ni postojala. Ovo je možda najpopularnija filmska rečenica koja se pogrešno izgovara jer Vader zapravo kaže, “Ne, ja sam tvoj otac (engl. No, I am your father).”