„Sulejman veličanstveni“ (Muhteşem yüzyıl) je turska televizijska serija, koja je sa snimanjem počela 2010. godine. Turski naziv, odnosno doslovan prevod serije jeste „Veličanstveno stoleće“, ali u našim medijima serija je prevedena kao „Sulejman veličanstveni“. Žanr ove TV serije je istorijska drama, a serija ukupno ima 139 epizoda koje su podeljenje u četiri sezone. Snimanje serije je završeno 2014. godine.
Scenario ove istorijiske drame je napisao Meral Okaj, dok su režiju uradili Jamur i Durul Tajlan. Producent ovog projekta je Timur Savdži zajedno sa produkcijskom kućom „Tims Productions“, dok je distribuciju serije uradila “Global agencija” (engl. Global Agency). Lokacija snimanja serije je smeštena u turske gradove: Instabul, Amasija, Manisa, Marmaris i Jedrene.
Serija je obarala rekorde gledanosti i stekla ogromnu popularnost ne samo u Turskoj, već u celom regionu, pa je tako dobila epitet jedne od najgledanijih serija svih vremena na Balkanu.
Glumci i njihove uloge
Glavnu ulogu, odnosno lik Sulejmana – desetog sultana osmanskog carstva dobio je proslavljeni turski glumac Halit Ergenč, koji je našim gledaocima poznat po ulozi u seriji „1001 noć“, ili „Šeherezada“, gde je zajedno sa svojom ženom glumio glavnu ulogu. Sulejmanovu drugu ženu Hurem glumi sjajna truska glumica Merijem Uzerli, a u poslednjoj sezoni je menja Vahirde Gordum, jer je Merijem prema zvaničnom saopštenju seriju napustila zbog bolesti, odnosno glumica je izjavila da se psihički ne oseća dobro i da ne može završiti poslednju sezonu serije. To je izazvalo broje reakcije reditelja i producenata koji su izjavili da iako su joj ponudili plaćanje svih lekarskih troškova i lečenje kod njaboljih doktora u Evropi, Merijem jednostavno nije želela da sarađuje, pa tako oni misle da je cela ta priča „prenaduvana“ kako bi glumica stekla veću popularnost i u budućnosti bila plaćenija.
Sultana Selima II – drugog sina Hurem i Sulejmana, jedanaestog turskog sultana glumi Engin Ozturk, dok njegovu ženu sultaniju Hurbanu, najmoćniju ženu osmanskog carstva i majku sulatana trećeg glumi Meve Bolur. Ulogu princa Mustafe, Sulejmanovog sina iz prvog braka dobio je izvanredni Mehmed Gunsur Tunč.
Ostale uloge tumače: Pelih Karah, Aras Bulut, Ozen Guven, Nur Fetahoglu, Selma Erčeg, Okan Jalabik, Hebahat Čehre, Meltem Čumbul, Deniz Čakir, Tolga Tekin, Pinar Čaglar, Filiz Ahmet i mnogi drugi.
Radnja serije
Radnja serije prati veličanstveni vek vladavine Osmanskog carstva i uspon sultana Sulejmana. On je kao 26-godišnjak otpočeo svoju vladavinu sa samo jednim ciljem na umu, a to je da ojača Osmanlijsko čarstvo, što bi za posledicu imalo da ono bude nepobedivo, snažnije čak i od imperije koju je izgradio Aleksandar Veliki.
Sultan će se odmah zaljubiti u Hurem i za nju će ga vezivati velika strast koja dolazi sa velikom cenom. Naime, kada vidi da je njegov najbolji prijatelj i veliki vezir Ibrahim pogubljen, Sulejman će biti prinuđen da naredi pogubljenje rođenih sinova. Tada počinje krvava igra moći za Hurem, koja će prihvatiti sve što vodi do pobede.
Prikazivanje Sulejmana u Srbiji i reakcija gledalaca
Gledanost serije ne samo da je bila velika u Turskoj, već i u Srbiji gde je serija prikazivana na čak četiri TV kanala. Tako je televizija “PRVA”, premijerno emitovala prve dve sezone tokom 2012. i 2013. godine, zatim gledaoci su ponovo mogli odgledati te dve sezone, ali ovog puta na televiziji “B92” , gde je serija emitovana tokom 2013. godine. Treću sezonu premijerno je prikazala “TV NOVA” početkom 2014 godine, a televizija “PINK” je započela emitovanje ove turske serije od treće sezone septrebra 2014. godine, a prikazivanje serije je i dalje u toku.
„Prva srpska televizija“ je početkom februara organizovala SMS glasanja putem kojeg su gledaoci bili u prilici da sami odluče koju seriju žele da prate u terminu od 20 časova. Ponuđene su im bile tri turske serije, “Ezel” , “Plač violine” i “Sulejman veličanstveni” i jedna hrvatska “Larin izbor”. Prve epizode svih serija emitovane su u periodu od 13. do 16. februara, kako bi se gledaoci što bolje se upoznali sa sadržajem istih, a nakon glasanja koje je trajalo 17 dana, Sulejman Veličanstveni je odneo pobedu sa osvojenih 27, 70 % glasova, nakon čega je prikazivanje serje nastavljeno sa drugom epizodom 27-og februara. Iste večeri seriju je pratilo više od milion i sedamsto hiljada gledalaca. Serija je tokom prikazivanja na TV PRVOJ nastavila da ostvaruje dobru gledanost i zadržala je poziciju najgledanije strane serije u zemlji za 2013. godinu.
Iako je serija imala velliku gledanost koju je pratila konstantna porast gledaoca, ona je izazvala i dosta negativnih reakcija, posebno nakon emitovanja epizoda u kojima se spominju Srbi, odnosno pad Beograda koji je se dogodio 1521. godine. Negativne reakcije pored gledalaca i medija u Srbiji davali su i istorijski kritičari, posebno kada se uzme u obzir da je osvajačkom pohodu na Beograd posvećeno malo minutaže pa je isti delovao dosta jednostavnije od onog što je se zaista dogodio.
Naši istoričari Radovan Samardžić i Čedomir Antić smatraju da serija predstavlja kulturnu propagandu Turaka, te da naša država treba da spreči emitovanje iste u Srbiji. Posebnu zamerku su imali na to kako je opsada Beograda prikazana u seriji, jer osvajanje Beograda je bio najveći osmanski pohod tog vremena, a mere koje je Suljeman sprovodio na račun Srba su bile izuzetno svirepe, što u seriji nije prikazano. Pored toga, u seriji je prikazano da u Beogradu žive isključivo Ugri, a činjenica je da su žitelji glavnog grada Srbije pre svega Srbi.
U Srbiji gledaoci su seriju doživljavljali kao tursku propagandu, gde je ispričana turska verzija istorije, pa su tako tursko carstvo predstavili kao toleranto i multiversko. Prikazivanje serije je izazvalo i reakcije desničarskih organizacija, pa je tako pokret „Naši“ krajem marta 2013. godine širom Beograda oblepio plakate sa porukama protesta.
Međutim, treba istaći da mnogi seriju doživljavaju kao i svaku drugu televenolu, a scenarista serije nije obavezan da se drži istorjiskih činjenica, jer ipak ovo je telenovela gde preovladavaju elementi drame i romanse, i uobičajeno je da se više pažnje posvećuje ljubavnom životu glavnih protagonista.
Prijem serije u Turskoj
Kada se uzme u obzir velika netrpeljivost koju vekovima ima naša zemlja sa Turskom nije ni čudo što je prijem serije kod nas nalazilo na nezadovoljstvo gledalaca. Međutim i u Turskoj situacija je bila slična, naime “Visoki savet za radiotelevizijsko emitovanje” (RTUK) primo je više od sto hiljada pijedinačnih i kolektvinih pritužbi za ovu seriju i to zbog izvrgavanja istorijskih činjenica i narušavanja ugleda ličnost od nacionalne i istorijske važnosti.
Poslanik vladajuće stranke u Turskoj “Stranke pravde i razvoja” Oktaj Saral je zbog toga dostavio “Nacrt zakona o istorijskim serijama i filmovima” koje govore o istorijskim događajima i ličnostima od nacionalne važnosti, a koje su autori filmova i serija predstavili u pogrešnom svetlu. On je izneo predlog promene Zakona o emitovanju radiostanica, jer kako sam kaže došlo je do obezvređivanja nacionalnih i duhovnih vrednosti.
Turska državna avio – kompanija “Turkiš Erlajnz” (eng. Turkish Airlines) je čak skinula sa programa u avionima ovu seriju jer je premijer Turske Redžep Taip izjavio da “mrži” ovu seriju i izrazio nedovoljstvo kako je prikazan osmanski sultan, izjavivši da serija omalovažava “očeve nacije”, ali i osvanja i ratove koji su vođeni u tom periodu.
I gledaoci u Turskoj nisu bili oduševljeni serijom govoreći da je sam život Sulejman prikazan tako da ispada kao da ga je on proveo u spavaćoj sobi, i to na veoma neumesan način, a ratovi i osvajanja koje je vodio su stavljeni u drugi plan. Međutim sve te kritike i loše recenzije serije, nisu sprečili da ova turska serija bude jedna od najgledanijih serija ikada snimljenih na Balkanu.
Sama produkcija i režija serije je fantastično odrađena, a glumci su svoje uloge izneli solidno. Serija ima dobar ritam od početka do kraja, međutim ako ste veliki fanatik istorije onda Vas moramo upozoriti da Vas sama radnja serije neće preterano oduševiti, jer scenaristi su neke istorjiske činjenice menjali i prikazivali drugačijim nego što su se zaista desili.
-
Režija
-
Gluma
-
Produkcija
-
Kostimi
-
Scenario
-
Verodostojnost istorjiskih činjenica
-
Muzika
